Lời tòa soạn: Trong bài viết dưới đây, GS Nguyễn Tiến Dũng (ĐH Toulouse) kể lại câu chuyện nhà khoa học Laurent Lafforgue báo động về sự sa sút của giáo dục Pháp.
Laurent Lafforgue - giải thưởng Fields năm 2002 - đã dành nhiều thời gian tìm hiểu nguyên nhân, và đã đưa ra các kết luận "trời giáng", hay nói chính xác hơn là một “bản án”, đổ lên đầu các quan chức giáo dục,khiến cho người ta “sợ” đến nỗi ép ông phải từ chức khỏi Hội đồng giáo dục chỉ sau ít hôm ngồi trong đó “do bất đồng tư tưởng”.

Đây hẳn là một tín hiệu lạc quan cho ngành giáo dục Pháp: Theo một điều tra từ hội sinh viên mang tên La Fabrique (thành lập năm 2013), sau khi tổ chức thăm dò ý kiến trên một mẫu là 3.000 sinh viên, kết quả cho thấy 71% sinh viên được hỏi cho biết họ hài lòng về nội dung chương trình học và 62,5% thích thú với quá trình giao tiếp với giảng viên khi những thắc mắc của sinh viên đã được giải đáp thỏa đáng sau buổi học.
Song song đó, 75% cũng đã phát biểu rằng quá trình giảng dạy đại học (ĐH) đã giúp cung cấp nhiều kiến thức phong phú và đã tạo điều kiện tốt giúp sinh viên tự hoàn thiện bản thân như họ mong muốn.

TT - Hầu hết đại biểu ở hội thảo về cải cách giáo dục đại học do Nhóm đối thoại giáo dục và Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP.HCM tổ chức ngày 31-7 đều báo động về tình trạng lạc hậu của bậc đào tạo này.

TS. Đàm Quang Minh - Tổ chức giáo dục Hoa Kỳ - không ngần ngại chỉ ra rằng, ĐH ngoài công lập ở Việt Nam đang chết dần "vì cơ chế và sự kỳ thị của xã hội". Đến năm 2020 sẽ có nhiều trường tư thục sụp đổ, thậm chí cả trường công lập vì không có sinh viên.

Theo ông Minh, nhiều người cho rằng Việt Nam có rất nhiều sinh viên theo học ở các trường, song thực tế cho thấy chúng ta chỉ có 9,7% người dân có bằng cấp (đại học, cao đẳng trở lên), trong khi đó ở Thái Lan là 17%; Malaysia là 24% còn Mỹ là 65,4%...

Theo GS Ngô Bảo Châu, điều đáng lo ngại nhất là quy trình xây dựng, cải tiến đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu ở các đại học VN hoàn toàn ngược với quy trình của các trường đại học ở các nước tiên tiến.
GS rất thẳng thắn khi chỉ ra rằng chất lượng chung của các trường ĐH là điểm tối nhất trong bức tranh chung của ngành giáo dục VN. Quy trình xây dựng, cải tiến đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu ở các ĐH VN là tập trung bồi dưỡng mọi nguồn lực để đưa chính những sinh viên tốt nghiệp của trường mình trở lại làm giảng viên. Trong khi đó các nước phương Tây hạn chế tối đa ứng viên tốt nghiệp từ trường mình. Các trường chỉ ưu tiên tuyển người mình tạo ra nên thiếu sự cạnh tranh của các nguồn khác.

(Dân trí) - Nếu đọc qui chế đào tạo tiến sĩ thì người đọc có thể thấy qui trình đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam cũng tương đối chuẩn mực. Nhưng trong thực tế, đây đó xảy ra những chuyện có thể nói là ... không giống ai. Ở đây, tôi chỉ nêu vài vấn đề nổi cộm và hi vọng rằng sẽ được khắc phục trong tương lai gần.

Xin trân trọng giới thiệu bài viết của Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, chuyên gia cao cấp tại Viện Nghiên cứu Y khoa Garvan, giáo sư Trường ĐH New South Wales (Australia) bàn về việc đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam.

Quan sát nền giáo dục VN hiện nay, tôi thấy có một vấn đề, đó là tình trạng chuộng chạy theo "sao". Giáo dục trung học thì chạy theo huy chương Olympic quốc tế. Giáo dục đại học thì mơ có tên trong các bảng xếp hạng đại học hàng đầu thế giới. Khoa học thì mơ đến giải Nobel.

Chính sách chung của Chính phủ thì khá rõ ràng, nhưng khi xuống đến đại học thì mỗi nơi lại hiểu và làm mỗi khác, có lẽ tuỳ thuộc vào cá nhân lãnh đạo.
Có các trường đại học đẳng cấp quốc tế, nằm trong bảng xếp hạng Top 500, 200 khu vực và thế giới là mong muốn, mục tiêu của Chính phủ, cũng như là đích phấn đấu của nhiều lãnh đạo các đại học Việt Nam. Thế nhưng, trong thực tế đây đó vẫn còn những tư duy lỗi thời về nghiên cứu khoa học (NCKH), và có thể nói là làm cản trở sự hội nhập của đại học Việt Nam.

“Việc bổ nhiệm giáo sư không do sự chủ động của các trường; hệ thống quản lý, tư duy quản lý xin - cho vẫn còn khá rõ. Chính sách tiền lương, chính sách thu hút và đãi ngộ vẫn chưa rõ ràng. Thu nhập của giảng viên ĐH tại Việt Nam hiện còn quá thấp và khi xét tăng lương thì lại cứng nhắc” – lời GS Ngô Bảo Châu.

Vị GS cho rằng, giáo dục đại học đã tụt hậu ngay với các nước trong khu vực, còn Bộ trưởng Nguyễn Quân nhận định, vấn đề nằm ở tự chủ tài chính, bản thân ông và Bộ trưởng Giáo dục cũng không quyết định được lương cho GS Châu.

"Việc xây dựng đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu khoa học tại các trường đại học ở Việt Nam đang làm ngược quy trình với thế giới ở tất cả các bước", Giáo sư Ngô Bảo Châu nêu vấn đề tại Hội thảo về “Cải cách giáo dục đại học" diễn ra tại TP HCM ngày 31/7.