Sáng ngày 22/4, tại cuộc họp báo giải đáp thông tin "lò sản xuất tiến sĩ" đang gây xôn xao dư luận, GS Võ Khánh Vinh, Giám đốc Học viện Khoa học Xã hội (thuộc Viện hàn lâm Khoa học Xã hội), cho biết hiện nay Học viện có 20 khoa, đào tạo tiến sĩ ở 36 ngành.

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD-ĐT):
"Số lượng nghiên cứu sinh bảo vệ trong một khoảng thời gian không phải là yếu tố phản ánh chất lượng đào tạo".

Theo thông tin được công bố trên website chính thức của Học viện Khoa học Xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, từ ngày 1/1 đến 11/4, cơ sở này đã tổ chức bảo vệ luận án tiến sĩ cho hơn 50 học viên các ngành Tâm lý học, Ngôn ngữ học, Nhân học, Khảo cổ học...

Một chuyên gia (xin giấu tên) công tác lâu năm trong lĩnh vực đào tạo tại một trường ĐH ở Hà Nội cho rằng, quy trình, quy chế của Bộ GD&ĐT về đào tạo tiến sĩ xem qua có vẻ chặt chẽ và hợp lý. Nhưng nếu chiếu từ phổ thông lên đến ĐH thì học tiến sĩ là… dễ nhất.
Cũng theo chuyên gia này, đào tạo tiến sĩ của Việt Nam có 2 vấn đề. Thứ nhất là khi thẩm định đề tài còn mang tính xuê xoa. Thứ hai là Việt Nam chưa kiểm soát được vấn đề đạo văn. “Nếu kiểm soát tốt đạo văn thì có lẽ một năm, không thể “sản xuất” được nhiều tiến sĩ đến thế” – vị chuyên gia khẳng định.

“Mấy hôm nay dư luận sốt xình xịch về chuyện tiến sĩ dỏm tràn lan ở nước ta. Tuy nhiên mọi người chỉ mới tập trung vào lĩnh vực khoa học xã hội, trong khi đó thể thao cũng lắm chuyện”
“Các cậu thử tìm hiểu xem trong khu vực Đông Nam Á có nước nào có tiến sĩ bóng đá không? Xin lỗi, chỉ có Việt Nam mình có thôi và tớ là một trong số các tiến sĩ bóng đá tốt nghiệp ở Liên Xô (cũ) đấy!”.

“Nếu chỉ dựa trên những giá trị ảo, đất nước sẽ trống rỗng, không khác mấy thị trường chứng khoán” - PGS.TS Phan Quang Thế, Hiệu trưởng Trường ĐH Kỹ thuật Công nghiệp (ĐH Thái Nguyên) nêu ý kiến khi trao đổi với VietNamNet.

"Tình trạng tiến sĩ giấy đang gây tiếng xấu oan cho các nhà khoa học chân chính", TS Vũ Thu Hương, khoa Giáo dục Tiểu học, Đại học Sư phạm Hà Nội, chia sẻ quan điểm.
Là người từng làm nghiên cứu sinh tại nước ngoài và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ trong nước, tôi nhận thấy việc nghiên cứu không hề đơn giản.

Các luận án tiến sĩ đã bảo vệ thành công nhưng lại không được Học viện Khoa học Xã hội công bố toàn văn trên cổng thông tin điện tử của đơn vị này cũng như của Bộ GD&ĐT.
Ông Võ Khánh Vinh, Giám đốc Học viện cho biết: “Học viên sau khi bảo vệ thành công sẽ chỉnh sửa luận án theo các góp ý của hội đồng phản biện. Sau đó sẽ nộp bản in lên Thư viện Quốc gia và một bản lưu tại Học viện. Nếu phóng viên muốn tiếp cận thì có thể lên Thư viện Quốc gia.”
Giải thích về việc luận án tiến sĩ không được công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của Học viện từ trước khi bảo vệ theo quy định, ông Vinh cho rằng: “Điều này nhằm bảo vệ bản quyền của người viết”.

Theo nhóm dự án Trắc lượng Khoa học Việt Nam, năm 2011-2015, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội VN có 22 bài đăng trên các tạp chí khoa học được Viện Thông tin Khoa học (ISI) công nhận.
Đã gọi là viện hàn lâm thì nghiên cứu khoa học là công việc chính. Theo website của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, viện này có trên 2.000 người. Số lượng bài báo khoa học công bố ISI là 22 (giai đoạn 2011-2015). Cũng trong giai đoạn này, tổng ngân sách mà nhà nước cấp cho Viện hơn 90 triệu USD (ngân sách từ Bộ Tài chính đăng công khai trên Cổng thông tin Chính phủ).

Cụ thể, các đơn vị không có khiếu nại, tố cáo phải giải quyết; không phát hiện tham nhũng, chấp hành kỷ cương, kỷ luật lao động tốt và đã được xây dựng các quy chế chi tiêu, mua sắm tài sản và quản lý tài sản công,vv.